На сите ни е јасно дека водењето на сопствен бизнис е едно тешко и забавно патување. Забавниот дел е што ви нуди независност, автономија и креативност. Тешкиот дел е што почетокот, додека се стабилизираат сите работи, во најголем број од случаите е голем предизвик и ги исцрпува сопствениците и физички и ментално. Секој ден се учи по нешто ново и најчесто како по правило најмногу учиме од сопствените грешки и искуства. Она што не треба да дозволиме е грешките кои ги правиме да го загрозат постоењето на нашиот бизнис и сериозно да ја разнишаат неговата стабилност. Затоа во продолжение, ќе ги продискутирам најчестите грешки (односно предизвици) со кои се соочуваат сопствениците на мал бизнис и некои корисни совети кои би можеле да помогнат да ги избегнете ваквите ситуации.
Проблем 1: Започнување на сопствен бизнис без основен бизнис план – најголем дел од бизнисите почнуваат затоа што сопствениците мислат дека имаа супер идеја и дека на пазарот тоа ќе помине затоа што едноставно разговарале со 5-6 луѓе во нивна непосредна близина кои им кажале дека идејата е супер. И можеби навистина е така, само сепак одвојте време да направите еден бизнис план, во каков формат и да сакате, во кој ќе дефинирате основни работи како: таргет потрошувачи, продажна и маркетинг стратегија, ценовна политика, анализа на конкуренцијата, потреби за работна сила и некои основни финансиски показатели како вкупни приходи, трошоци и добивка која би ја имале на крајот на периодот. Кога идејата ќе ја ставите на хартија во форма на бизнис план ќе ги видите сите потенцијални недостатоци, но воеднo може да ви дојдат и некои други идеи кои ќе го направат вашиот старт поуспешен. Бизнис планот ќе ве натера да бидете конзистентни во остварување на целите и да бидете во можност да си го мерите прогресот.
Решение: 1. Прашај го Google како се прави бизнис план и следи ги дадените насоки (односно потрошете време на учење) 2. Посетете некој курс во кој ќе ви биде објаснето во детали како се прави бизнис план и ќе добиете готово know-how од некој кој тоа знае како се прави (ментор) 3. Побарајте консултант кој до најситни детали ќе ви изработи бизнис план и ќе ви укаже на сите предности и недостатоци и на што треба да посветите дополнително внимание.
Проблем 2: Отсуство на план за продажба и маркетинг. И најдобриот производ на светот нема никаква вредност ако нема на кого да го продадете, а тоа директно влијае на вашите приходи, добивка и ултимативно на успешноста на бизнисот. Во оваа насока оди и фактот што трошоците за наоѓање на нови клиенти се имаат зголемено за 60% во последните 5 години. Тоа значи дека едноставно не можете да си дозволите (барем на почетокот) да користите милион различни продажни канали за да допрете до публика која можеби нема да биде ни заинтересирана за тоа што го нудите, односно ви треба пофокусиран пристап. За утеха, имајте во предвид дека не сте сами, односно 50% од сите компании се мачат и примарна цел им е си ја задржат постоечката клиентела и да придобијат нова.
Решение: 1. Дефинирајте ја таргет потрошувачката група, односно направете детално истражување на пазарот за тоа кој би бил најзаинтересиран за производот кој го нудите и креирајте стратегија. 2. Користете интензивно социјални мрежи. Дали станува збор за Instagram, Facebook, LinkedIn или сите три, решете вие во зависност од тоа која е примарната публика која сакате да ја таргетирате. 3. Работете интензивно на вашиот бренд со акцент на квалитетот кој го нудите 4. Учете за маркетинг стртегии кои би одговарале за развој на Вашиот бизнис или ангажирајте маркетинг агенција (ако можете да си дозволите) во одреден временски период која тоа би го правела за вас.
Проблем 3: Несоодветен time-management – имањето на сопствен бизнис барем на почетокот подразбира дека сте one-man show односно имате милион работи кои треба да си завршите и тоа најчесто во многу ограничен временски период. Така наутро сте CEO, попладне работите комерција и објавувате постови на Instagram, а пред крај на работно време проверувате листи за плати и прекувремени часови (и тука не ги споменувам бројните телефонски разговори, маилови и останати прекини на работењето). Затоа клучот е да бидете многу организирани и продуктивни.
Решение: 1. Дефинирање на SMART цели 2. Направете to-do листа на хартија (многу е битно да е напишана, а не само во Вашата глава) и потоа поставете приоритети односно што е она што мора да биде завршено и во кој рок треба да биде завршено. Колку подетално го разработите ова, толку ќе бидете попродуктивни. 3. На месечно ниво направете анализа колку вашите to-do листи се реални односно колкав дел од работите успевате да ги завршите во зададениот рок и преземете корективни акции ако има постојано некои активности кои ви се провлекуваат и не успевате да ги завршите на време.
Проблем 4: Несоодветно управување со финансиите и готовинските текови – со колку готовина располагате е параметар кој мора будно да го следите. Купување на опрема со оперативна готовина може значително да го загрози вашето дневно функционирање односно да не ви останат доволно средства за набавка на суровини и материјали во дадениот временски период.
Решение: 1. Дневно следење на финансиите со кои располагате во форма на cash- flow извештај 2. Следење на периодот на плаќање на обврските и наплата на побарувања односно дали во секое време располагате со минимално потребна готовина за нормално функционирање 3. Креирање на месечен план со очекувани приходи и трошоци за да знаете за што треба да внимавате во текот на месецот 4. Доколку сте кредитоспособни имајте банкарски лимит (рамка) која може да ви служи како сигурносна мрежа во непредвидливи времиња.
Проблем 5: Креирање на тим од соништата – да се пронајдат луѓе кои ја делат Вашата визија и ентузијазам за работа станува се потешко. Но дури и кога ќе успеете да ги најдете, нивното задржување на долг рок може да биде особен предизвик, а сите знаеме дека ангажирање на нови вработени и нивно тренирање одзема време, енергија, но пред се е и скапо.
Решение: 1. Дефинирајте го однапред профилот на вработен кој Ви треба заедно со сите вештини и квалификации кои треба да ги има за да стане дел од Вашата компанија 2. Дефинирајте плата и бенифиции, како и план за напредок, кои одговараат на моменталните потреби на вработениот односно ќе го мотивираат да работи 3. Посветете внимание на тоа каков однос имате со вработените затоа што сите сакаат да се чувствуваат ценето на работно место и тоа значително влијае на нивната лојалност
Ова се само 5те грешки кои котираат највисоко на листата кај најголем број на сопственици на мали бизниси. Дополнително, секоја индустрија си носи некои карактеристики кои во даден временски период може да бидат предизвик. Она што може да го направите е постојано да бидете свесни за промените кои се случуваат и да вложувате во своето знаење за да може полесно да се прилагодите на средината. И верувам дека доколку сте доследни во примената на погоре наведените решенија полесно ќе ги пребродите почетоците во создавање на успешен мал бизнис.
(Просечно време на читање: 8 минути)
